VOA: Dân biểu Mỹ đề cử Nobel Hòa Bình cho Hòa Thượng Thích Quảng Độ

 LTCG (06.02.2012)

Dân biểu Liên bang Hoa Kỳ, bà Loretta Sanchez, đồng Chủ tịch nhóm Nhân quyền Việt Nam, vừa viết thư cho Hội đồng Tuyển chọn Giải Nobel Hòa Bình đề cử Hòa Thượng Thích Quảng Độ của Việt Nam nhận giải thưởng cao quý này trong năm nay.

Trong thư đề ngày 2/2 gửi ông Thorbjorn Jagland, Chủ tịch Ủy ban Giải Nobel Hòa Bình ở Nauy, bà Sanchez ca ngợi ý chí tranh đấu bảo vệ nhân quyền và tự do tôn giáo của Đức Đệ Ngũ Tăng Thống tại Việt Nam bất chấp sự giam cầm và quản thúc của chính quyền Hà Nội đối với Ngài trên 30 năm qua.

Bà Sanchez nói bản thân bà đã có vinh dự được gặp gỡ Hòa Thượng Thích Quảng Độ tại Thanh Minh thiền viện ở Việt Nam và bà hết sức ấn tượng trước tinh thần hy sinh quên mình của Hòa Thượng vì nền dân chủ cho người dân Việt. 

Lạm bàn về trí thức và nguỵ trí thức

LTCG (06.02.2012)

Mấy tuần nay muốn góp một tiếng nói chung quanh đề tài gọi là “trí thức”, nhưng cái viêm khớp đánh bại mọi ý định. Ngày nào mình điều trị cho người khác, nay đến lúc mình thành bệnh nhân của đồng nghiệp. Trở thành bệnh nhân cũng có cái hay, vì mình có dịp đọc, chiêm nghiệm cuộc đời, suy nghiệm những tín hiệu trong đời sống.

Phát ngôn viên của Đảng?

Tín hiệu bắt đầu từ phát biểu của Ngô Bảo Châu, một đứa con cưng của chế độ hiện nay. NBC định nghĩa trí thức như sau: “… trí thức là người lao động trí óc. Cũng như những người lao động khác, anh ta cần được đánh giá trước hết trên kết quả lao động của mình. Theo quan niệm của tôi, giá trị của trí thức là giá trị của sản phẩm mà anh ta làm ra, không liên quan gì đến vai trò phản biện xã hội.”

Thế là một cơn bão tsunami ập đến. Phản đối và bênh vực. Phản đối nhiều hơn bênh vực. Có những người từng thần tượng và ủng hộ NBC mà nay cũng quay 180 độ. Họ phản đối định nghĩa phiến diện của NBC. Người ta thất vọng với quan điểm của NBC, người mà người ta kỳ vọng quá nhiều. Từ kỳ vọng quá nhiều, họ quay sang khinh bỉ NBC vì anh ta đi “hai hàng”. Người bênh NBC vì … thích. Thích tài năng của NBC. Khi thương trái ấu cũng tròn. Nên người ta sẵn sàng lăn xả vào bảo vệ thần tượng của mình, bất kể thần tượng đó nói năng nhảm nhí ra sao. Âu cũng là tâm tính trẻ con.

Riêng tôi ngạc nhiên với cách hiểu về trí thức của NBC. Tôi ngạc nhiên vì một người đọc sách nhiều, trầm tỉnh và sâu sắc như thế mà có cách hiểu về trí thức trái ngược lại với những gì cộng đồng học thuật công nhận. Tôi không hiểu khái niệm trí thức “không liên quan gì đến vai trò phản biện xã hội” của anh ta đến từ đâu. Chắc chắn anh ta không đủ khả năng học thuật để “nặn” ra một khái niệm ngược đời như thế.

Sức mạnh thông tin của các trang blog

LTCG (06.02.2012)

Đã từ lâu chính quyền vẫn xem các trang blog là những nơi người viết dùng để chỉ trích hay ít ra cũng làm méo mó những thông tin mà dòng chính đưa ra.

Hình chụp từ website

Trang blog Ba Sàm tại tên miền anhbasam.wordpress.com

Tuy nhiên sau nhiều biến cố hồi gần đây từ việc tổ chức đại lễ Ngàn Năm Thăng Long tới biểu tình chống Trung Quốc và vụ mới nhất là cưỡng chế đất tại Tiên Lãng, nhiều trang blog đã chứng tỏ sức lan tỏa của nó vào người đọc trong và ngoài nước. Sức mạnh của blog được chính quyền đánh giá ra sao và liệu các trang blog đã thoát ra khỏi thành kiến của những cán bộ nhà nước hay chưa? Mặc Lâm tìm hiểu qua các chủ nhân những trang blog nổi tiếng sau đây.

Đường link của các trang blog hình thành như một loại mạng nhện, có khả năng liên thông tương tác và dẫn dắt những trang blog có chứa các thông tin khác nhau chia ra cho hàng ngàn người xem cùng lúc. Cuộc cách mạng blog đã như một tiếng chuông cảnh tỉnh rất nhiều người hoạt động trong ngành truyền thông và không ít người thấy rằng blog là nơi lý tưởng để chia sẻ những bài viết cho mọi người mà không qua bất kỳ một sự kiểm duyệt nào, nhất là dưới đôi mắt của người biên tập nơi nhà báo làm việc.

Boxit.vn và Basam.net

Boxit.vn và Ba Sàm là hai trang mạng xã hội đặc biệt nhất trong các trang blog. Trong khi Boxit.vn được hình thành để phản biện việc chính phủ cho phép khai thác bauxite tại Tây Nguyên thì Ba Sàm tập trung những bài viết hay, xuất sắc trong cũng như ngoài nước viết về nhiều chủ đề khác nhau với mục đích chuyển tải thông tin là chính.

Ba Sàm xuất hiện đều đặn với một thông điệp hết sức rõ ràng cho các cơ quan lãnh đạo truyền thông đại chúng trong nước rằng: Trang mạng này vượt mọi kiểm duyệt để mang tới cho người đọc, trong đó có cả viên chức nhà nước các thông tin mà họ cần, bất kể từ nguồn nào, miễn nó chính xác và hữu ích.

Dân đòi truy tố quan chức huyện Tiên Lãng

LTCG (06.02.2012)

HẢI PHÒNG 4-2 (NV) -Gặp mặt lãnh đạo tỉnh Hải Phòng, bà đại diện người dân huyện Tiên Lãng đưa ra bản đề nghị 5 điểm trong đó có đề nghị truy tố các viên chức huyện Tiên Lãng vì lợi dụng chức vụ, chiếm đoạt và phá tài sản người dân.

Hiện trạng nhà của các ông Ðoàn Văn Vươn, Ðoàn Văn Quý sau khi bị lực lượng cưỡng chế phá sập. (Hình: Người Lao Ðộng)

Cuộc gặp mặt được tổ chức để chuẩn bị cho viên chức tỉnh gặp Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng. Ngày Thứ Hai, Thủ Tướng Dũng sẽ đến Hải Phòng chủ tọa một cuộc họp có sự hiện diện của 4 bộ và nhà cầm quyền thành phố, rồi “chỉ đạo giải quyết vụ cưỡng chế thu hồi đất ở Tiên Lãng”.

Tin tức nói cả “VKSND Tối Cao, TAND Tối Cao, ủy ban trung ương MTTQ Việt Nam, Hội Nông Dân Việt Nam” cũng được yêu cầu “chuẩn bị ý kiến tham dự cuộc họp”.

Vì phải chuẩn bị cho phiên họp, người ta mới thấy ông bí thư thành ủy Hải Phòng Nguyễn Văn Thành và chủ tịch UBND thành phố, Dương Anh Ðiền, đi gặp một số nông dân từng là nạn nhân của các vụ cưỡng chế bất công, trái luật ở huyện Tiên Lãng.

Trên báo Tuổi Trẻ hôm Thứ bảy, ông Nguyễn Văn Thành đi gặp 3 người trong Liên Chi Hội Nuôi Trồng Thủy Sản Nước Lợ huyện Tiên Lãng là Lương Văn Trong (phó chủ tịch), Vũ Văn Luân (thư ký) và Hoàng Văn Tin (hội viên).

CƯỠNG CHẾ TIÊN LÃNG: MỘT MÀN ĐẤU TỐ CẢI CÁCH RUỘNG ĐẤT THỜI HIỆN ĐẠI

 LTCG (06.02.2012)

Như mọi người đều biết, ngày 5 tháng 1 năm 2012, ông “nông dân kỹ sư” Đoàn Văn Vươn, vốn là một cựu bộ đội đã nả súng vào đội cưỡng chế đất đai gồm hàng trăm công an, quân đội khiến 4 công an và 2 bộ đội của đội cưỡng chế bị thương. Căn nhà 2 tầng của Đoàn Văn Vươn đã bị xe ủi ủi sập. Thủy sản trong đầm của Đoàn Văn Vươn đã bị bắt sạch. Đoàn Văn Vươn và em là Đoàn Văn Quý đã bị bắt giam và truy tố về tội giết người. Bà Nguyễn Thị Thương, vợ ông Đoàn Văn Vươn được nhiều người gửi tiến giúp đỡ qua Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện. Số tiền lên đến hàng triệu tiền VN. Bà cũng được dân làng cho tấm bạt che lên để gia đình trú ngụ và thờ cúng ông bà trong những ngày Tết.

Vụ việc qua các trang mạng và báo chí chấn động cả nước, và lan ra gần như khắp hải ngoại.

Tác giả “Dân Đen Việt Nam” đã tóm tắt biến cố cưỡng chế Tiên Lãng trong một bài thơ đăng tải trên một trang mạng như sau:

“Đầu năm hai ngàn mười hai
Xảy ra một việc đắng cay đau lòng
Máu loang, đạn nổ trên đồng
Ai người biết việc mà không căm thù
Đất hoang, nước đọng ao tù
Mồn hôi tuông xuống đất bù lại công
Cũng đâu cả chục năm ròng
Người không phụ đất, đất không phụ người
Những mong cuộc sống tốt tươi
Dè đâu oan nghiệt nụ cười vỡ tan
Anh Văn Vươn ấy họ Đoàn
Ngụ quê Tiên Lãng, tên làng Vinh Quang
Đứng ra vận động họ hàng
Kẻ công, người của sửa sang bãi bồi
Tới khi đâu đó xong rồi
Quan trên ngó thấy! Hỡi ơi! TIêu tùng
Giấy tờ, luật lệ bùng nhùng
Xua quân cưỡng chế hãi hùng nhân dân
Văn Vương uất nghẹn âm thầm
Cô đơn, tự vệ trên đầm mênh mông
Công an vây bủa ngoài vòng
Cơ động chủ lực xung phong vào liền
Mìn tự tạo, nổ cũng hiền
Bình gaz quá tốt! nằm yên dưới bờ
“diễn tập” bèn chớp thời cơ
Ai dè “hoa cải” bất ngờ nổ vang
Cán cân nghiêng lệch rõ ràng
Người dân yếu thế đành mang tội hình
Nhân dân nổi trận lôi đình
Nhiều người đã biểu đồng tình cùng anh
Họ kêu oán tận trời xanh
Hồ sơ tái xét cho rành trắng đen
Ngọn đèn ơi hỡi ngọn đèn
Cán cân công lý dân quèn… có mơ???”

Thông cáo báo chí của EU về Đối thoại Nhân quyền EU – Việt Nam

LTCG (06.02.2012)

Bộ Ngoại vụ Châu Âu (EEAS) vừa ra thông cáo báo chí về cuộc đối thoại nhân quyền với Việt Nam hôm 12/1, Danlambao lược dịch & giới thiệu đến các bạn. 

ĐỐI THOẠI NHÂN QUYỀN EU – VIỆT NAM

Hà Nội, 12/01/2012

Thông cáo báo chí của Đoàn EU

Theo tinh thần của Hiệp định Đối tác và Hợp tác (PCA) mới đây, Liên minh Châu Âu (EU) và Việt Nam đã tổ chức vòng Đối thoại cấp thủ đô đầu tiên về Nhân quyền. Cuộc họp được tổ chức dưới sự chủ trì của Giám đốc Cục Nhân quyền và Dân chủ thuộc Bộ Ngoại vụ Châu Âu (EEAS), ông Rolf Timans, và Vụ trưởng Vụ các Tổ chức Quốc tế thuộc Bộ Ngoại giao Việt Nam, ông Hoàng Chí Trung.

Liên Minh Châu Âu nhấn mạnh rằng việc thúc đẩy và tôn trọng nhân quyền và nhà nước pháp quyền giữ tầm quan trọng thiết yếu cho sự phát triển của chính Việt Nam và là khía cạnh quyết định cho các quan hệ song phương. Trong bối cảnh này, việc đưa ra sửa đổi Hiến pháp và một phạm vi rộng các văn bản lập pháp đang được Quốc hội quan tâm là đặc biệt thích hợp.

Cuộc gặp đã cung cấp một cơ hội cho cả hai bên để nêu ra những vấn đề quan tâm và quan ngại trong một không khí cởi mở và hiểu biết, bao gồm những cuộc thảo luận về một số trường hợp gây quan ngại cho Liên minh Châu Âu trong việc đối xử với các cá nhân. Phía Liên minh Châu Âu hoan nghênh sự tham gia rộng rãi của các đại diện từ các bộ nghành và cơ quan tư pháp trong cuộc đối thoại, cũng như cơ hội thực hiện chuyến viếng thăm thực tế tại tỉnh An Giang sau đó. Trong khi hoan nghênh các thành tựu đáng chú ý trong việc phát triển các quyền kinh tế và xã hội cũng như giảm nghèo, phía Liên minh Châu Âu bày tỏ hy vọng rằng các thách thức kinh tế vĩ mô hiện tại không làm xói mòn các cam kết của Việt Nam tiếp tục cải thiện nhân quyền và nhà nước pháp quyền. 

Đảng như con cá ngúc ngoắc trong ao cạn

LTCG (06.02.2012)

Bài viết của nhà văn Vũ Tú Nam đăng trên báo Người cao tuổi với những nhận xét về sự nguy khốn của đảng thật đến mức nếu đăng trên blog dễ bị qui chụp ngay là “bôi nhọ đảng”, là “phản động”.

“Đảng viên hư trước, làng nước hư theo!”

          Trong hôm khai mạc Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ Tư (khóa XI), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nói đến nguy cơ đe dọa sự tồn vong của chế độ do sự sa sút phẩm chất chính trị và đạo đức của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên từ Trung ương tới cơ sở; trong khi hàng triệu nhân dân, đảng viên đang nỗ lực xây dựng đất nước.

          Điều này nhân dân đã biết từ lâu. Chưa bao giờ thấy nhiều hiện tượng trái với đạo lí dân tộc như trong những năm gần đây: Cha giết con, chồng chém vợ, thầy giáo bị học trò làm hại, gia đình bệnh nhân đánh thầy thuốc, nông dân bị chiếm đất ồ ạt đi khiếu kiện, cán bộ tỉnh đánh bạc mỗi ván ăn thua tới 5 tỉ đồng, tội phạm vị thành niên ngày càng tăng. Sự dối trá tràn lan. Chạy chức chạy quyền, cúng bái cầu tài cầu lộc, mê tín dị đoan tràn ngập…

Blogger Người buôn gió bị cấm xuất cảnh

LTCG (06.02.2012) – Hà Nội – Lúc 14:22, ngày 05.02.2012, blogger Người buôn gió – Bùi Thanh Hiếu đã bị lập biên bản cấm xuất cảnh tại cửa khẩu Nội Bài.

Ông Nguyễn Bá Tuấn, phó trưởng đồn công an cửa khẩu trực tiếp chỉ đạo lập biên bản tại cửa khẩu Nội Bài. Theo biên bản, anh Bùi Thanh Hiếu bị cấm xuất cảnh do đề nghị của Đội 2 – PA67, công an thành phố Hà Nội.

Theo Nghị định 136/2007 của Thủ tướng chính phủ quy định, thì chỉ những đối tượng sau đây mới bị tạm cấm xuất cảnh.

“Điều 21. Công dân Việt Nam ở trong nước chưa được xuất cảnh nếu thuộc một trong những trường hợp sau đây:

1. Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc có liên quan đến công tác điều tra tội phạm.

2. Đang có nghĩa vụ chấp hành bản án hình sự.

3. Đang có nghĩa vụ chấp hành bản án dân sự, kinh tế; đang chờ để giải quyết tranh chấp về dân sự, kinh tế.

4. Đang có nghĩa vụ chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nghĩa vụ nộp thuế và những nghĩa vụ khác về tài chính trừ trường hợp có đặt tiền, đặt tài sản hoặc có biện pháp bảo đảm khác để thực hiện nghĩa vụ đó.

5. Vì lý do ngăn chặn dịch bệnh nguy hiểm lây lan.

6. Vì lý do bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội.

7. Có hành vi vi phạm hành chính về xuất nhập cảnh theo quy định của Chính phủ.”

Nhà thiên văn học Vatican nói rằng lý thuyết Big Bang phù hợp với lịch sử sáng tạo

LTCG (06.02.2012)  (Vatican, 4-2-2012, CNA) – Giám đốc Đài Thiên văn Vatican nói rằng Giáo Hội mở ngỏ cho lý thuyết khoa học rằng thế giới hình thành từ một vụ nổ khổng lồ cách đây hàng tỷ năm.

“Vụ nổ Big Bang không mâu thuẫn với đức tin”, Cha Jose Gabriel Funes cho biết trong một thông cáo ngày 2-2 về cuộc triển lãm của Vatican gồm có các hình ảnh, công cụ nghiên cứu và khoáng chất từ Mặt Trăng và Sao Hoả.

Cuộc triển lãm có tựa đề “Những câu chuyện từ một thế giới khác: Vũ trụ bên trong và bên ngoài chúng ta”, sẽ được trưng bày từ ngày 10-3 đến 1-7 tại Pisa, nơi sinh của Galileo, cha đẻ của ngành thiên văn học hiện đại.

Cha Funes nói với CNA về sự kiện này rằng sự giải thích về Big Bang “là lý thuyết tốt nhất chúng ta có hiện nay về việc tạo thành vũ trụ”. Lý thuyết này cho rằng sự sáng tạo bắt đầu cách đây khoảng 14 tỷ năm với một vụ nổ khổng lồ mà từ đó không gian, thời gian, năng lượng và vật chất được tạo ra, và các thiên hà, các ngôi sao và hành tinh – vẫn còn tiếp tục mở rộng – được thành hình.

ĐẠO ÔNG BÀ

LTCG (06.02.2012)

Cha con, con hãy hết lòng tôn kính,

Và đừng quên ơn mẹ đã mang nặng đẻ đau

Hãy luôn nhớ công ơn dưỡng dục sinh thành,

Công ơn ấy, con sẽ lấy chi đáp đền cho cân xứng?

(He 7,27-28)

Đạo, theo người Á Đông, chẳng phải là tôn giáo với những cơ chế, giáo điều, nghi thức. Đạo cũng chẳng phải con đường tìm kiếm Chân lý cách thông thái minh triết khôn ngoan. Ngay nói về Đạo, người Việt cũng chẳng biết, mà phải đợi đến khi có các bậc thánh hiền Trung Hoa cũng trong vùng văn minh nông nghiệp trồng lúa nước nói lên cho.

Ngàn năm làm ruộng, ngàn năm sống cùng thiên nhiên trời đất, ngàn năm xum vầy khôn lớn bên công cha nghĩa mẹ và tình thân ái xóm làng, người nông dân Việt Nam “thấy” tất cả thực tại gắn bó thiết thân đói no sống chết với mình là Đạo (Đạo ẩn trong đời).

Như vậy, đối với người dân Việt, Đạo trở nên một lối sống không còn là luật lệ cứng nhắc phải giữ, như bữa cơm hằng ngày gia đình xum vầy, như những ngày lễ hội vui của làng hay của cả đất nước…

I. NGUỒN GỐC ĐẠO ÔNG BÀ

1.1. Tại sao phải thờ ông bà tổ tiên

Dân tộc Việt Nam là dân tộc có tinh thần trọng nông do ảnh hưởng nông nghiệp trồng lúa nước, do đó có tín ngưỡng sùng bái tự nhiên, phản ảnh đậm nét nguyên lý âm dương (thờ cúng trời đất, chim thú, tiên rồng…), khuynh hướng đề cao nữ tính (Bà Trời, Mẹ Đất, Bà Thuỷ, Bà Hoả, các nữ thần Mây-Mưa-Sấm-Chớp…), qua đó thể hiện rõ tính đa thần, tính cộng đồng (Thành Hoàng, tập thể gia tiên, ba vị thổ công…) và tính dân chủ, con người có trách nhiệm thờ cúng thần linh và ngược lại, các vị thần linh có trách nhiệm phù hộ độ trì cho con cháu sinh sống làm ăn. Thậm chí, còn mang tính bổn phận con thảo đối với ông bà cha mẹ hay thể hiện một niềm tin đối với một đạo nào đó.

Với những phong tục tốt đẹp như vậy, việc cúng lễ là cần thiết và việc trọng kính tổ tiên không thể không có được. Đối với người lương (không theo đạo Công giáo) thì việc trọng kính tổ tiên là thờ phụng tổ tiên.

NHẠC VÀ LỜI

LTCG (06.02.2012)

Con chim hót, con người hát. Người cũng hót được như chim. Chẳng hạn, huýt sáo. Nhưng chỉ có người mới hát. Vì chỉ có người mới biết dùng cổ họng, môi, má, miệng, lưỡi phát ra tiếng nói. Tiếng nói khác hẳn những tiếng động trong thiên nhiên như tiếng gió thổi, tiếng sét đánh hay tiếng kêu của loài vật. Các nhà ngôn ngữ học gọi tiếng nói là một cấu âm (son articulé).  Lời được kết bằng những tiếng nói. Hát là kết hợp nhạc và lời. Chỉ có con người mới hát, vì chỉ có người mới nói. Vẹt cũng nói, nhưng “nói như vẹt”, không xúc cảm, không ý tứ hay ý nghĩa gì cả.

Nói và nghĩ

Hồng y De Bérulle (1575-1629), đứng trước một con vượn, đã thốt lên: “Nói đi, ta sẽ rửa tội cho mi / Parle et je te baptiserai”. Hồng y ngầm hiểu rằng nếu con orang-outang nói được thì nó cũng suy tư, cảm xúc, và vì thế, nó cũng là người. Người biết nói, nhưng điều quan trọng hơn cả tiếng nói đó là người biết suy tư. Descartes (1596-1650) đồng hóa suy tư với chính sự hiện hữu của mình khi ông khẳng định: Je pense, je suis/Tôi suy tư, tôi hiện hữu[1]. Vì có suy tư mà tiếng nói mang ý nghĩa. Nếu loài vật có suy tư, thì dù không có tiếng nói, chúng cũng tìm ra những phương tiện khác để biểu lộ suy tư và cảm xúc của chúng. Như người câm có cách biểu lộ suy nghĩ của họ. Và như người không câm cũng dùng đủ thứ ký hiệu hay dấu hiệu thay cho tiếng nói (Một ánh mắt, nụ cười, một cử chỉ, một nét vẽ, một cung đàn, một sự yên lặng. Hay những ký hiệu toán học, khoa học).

Kể ra, không phải loài vật hoàn toàn ngu muội, giữa người và vật có sự giao thông. Loài vật không phải là những bộ máy vô tri vô giác. Ngoài những động tác và phản xạ của bản năng, một số con vật còn có một trình độ xúc cảm và tri thức nào đó. Tuy nhiên, giữa người và vật, khoảng cách một trời một vực. Một con vật khôn mấy đi nữa cũng không mạn đàm về lời và nhạc như người đang viết những dòng này. 

Khả năng ngôn ngữ

Từ nền tảng tiếng nói biểu đạt suy tư của Descartes, các nhà ngôn ngữ học cho rằng, khác với loài vật, con người có khả năng ngôn ngữ. Noam Chomsky(1928-), nhà ngôn ngữ học nổi tiếng nói tới một thứ Grammaire générative/Generativ Grammar, một thứ ngữ pháp vô thức, tương đương với vô thức của S. Freud, tiềm ẩn sẵn nơi ta. Khả năng ngôn ngữ là một thuộc tính của loài người, cũng như ăn uống, ngủ nghỉ.

Cần nói thêm: từ  ngôn ngữ ở đây, dịch từ langage một cách không chính xác. Vìngôn ngữ khiến ta nghĩ tới tiếng nói, tới lời. Trong tiếng Pháp có hai từ: ‘langage’ và ‘langue’. Cả hai từ đều được dịch ra tiếng Việt bằng ‘ngôn ngữ’. Trong bài này, khả năng ngôn ngữ chỉ hết mọi phương thức biểu đạt tư tưởng và cảm xúc, từ tiếng nói đến cử chỉ vả mọi hình thái nghệ thuật. Vậy có ngôn ngữ (langage) tiếng nói (langue) và ngôn ngữ (langage) không tiếng nói như hội họa, kiến trúc. Lời thuộc về ngôn ngữ tiếng nói. Nhạc, ngôn ngữ không tiếng nói. Trong bài này, người viết dùng ‘lời’, ‘tiếng nói’ để chỉ ngôn ngữ tiếng nói và ‘nhạc’ để chỉ ngôn ngữ không tiếng nói.